Một trong những quy luật thành văn của bất cứ một mọt truyện nào khi tham gia thế giới truyện tranh rộng lớn trên internet đó là "Hãy tôn trọng luật". Một trong số những luật đó là khi bạn tải một bộ truyện có "dán nhãn" mature content - tức là chứa những nội dung nhạy cảm về tình dục, giới tính, hoặc shoujo ai, shounen ai - đề cập tới mối quan hệ tình cảm đồng giới nữ - nữ hoặc nam - nam nhẹ nhàng, hay nặng hơn yuri, yaoi - nội dung về các mối quan hệ đồng tính về mặt thể xác thì bạn luôn được báo trước bởi các nhóm scan/dịch:
Cảnh báo của Yoshizumi Manga FC
Theo quy định vốn có của TogashiFC, mỗi một manga đã có Rating và Warning rõ ràng, tự người đọc có trách nhiệm tuân thủ chúng. Chúng tôi không khuyến khích các bạn đọc những truyện chưa tới độ tuổi cho phép hoặc nội dung không phù hợp. Mọi vấn đề phát sinh từ việc bạn đọc các truyện này không thuộc phần trách nhiệm của TFC.P. Vui lòng đọc mục FAQ để biết rõ hơn về các khái niệm được dùng trong Rating và Warning.
Cảnh báo của trang web togashifc.com
Điều đó có nghĩa là trong một thế giới mà bất kỳ ai chỉ cần có thể "online" thì đều có khả năng tiếp cận với rất nhiều thể loại truyện. Khoảng cách từ truyện tranh lành mạnh tới không lành mạnh không xa hơn một cú click chuột của bạn. Tuy nhiên bất kỳ những người cung cấp (ở đây là các nhóm scan/dịch truyện) có lương tâm nào đều giữ nguyên tắc cảnh báo cho độc giả của mình với nội dung mà họ chuẩn bị "thưởng thức". Cũng như một độc giả thông minh luôn kiểm tra lại thể loại và rating của truyện mình sắp lật những trang đầu tiên.
Hiện nay trên thị trường truyện tranh xuất bản, chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp những quyển truyện có in những dòng chữ như “Truyện dành cho 16+”, “ truyện dành cho 18+” nhưng liệu cái gọi là cảnh báo ấy có thật sự đang bảo vệ an toàn cho độc giả hay không chỉ là chiêu bài của các nhà xuất bản lậu nhằm thu hút sự chú ý của độc giả?
II. Rating "trăm hoa đua nở"
Rating có thể hiểu nôm na là hệ thống phân loại theo các tiêu chí khác nhau, nhằm định hướng cho độc giả trước một sản phẩm nào đó. Ở đây chúng tôi muốn đề cập tới Rating theo độ tuổi dành cho manga vốn rất phổ biến trên thế giới nhưng lại hoàn toàn xa lạ với thị trường Việt Nam.
Trong khoảng 2 năm trở lại đây, thị trường truyện tranh lậu sau công ước Berne không những không kìm được lại mà còn bùng phát mạnh mẽ. Lần này, chiêu bài của họ không phải là những bộ manga đình đám không-thể-mua-bản-quyền-được như Naruto, Nana, Honey and Clover... mà chính là những bộ truyện được xếp vào hàng mature shoujo - truyện tranh tình cảm nhạy cảm với những cảnh "kissing" và "touching" không hề giấu diếm, thậm chí có những vượt xa sự tưởng tượng của độc giả, truyện tranh lậu còn không hề ngại ngần khi khai thác của smut shoujo - một dạng "nặng đô" hơn cả mature shoujo.
Và những đầu truyện được liên tiếp dán đủ loại nhãn như "Truyện tranh dành cho 16+", "Truyện tranh dành cho 18+". "Truyện tranh dành cho lứa tuổi trưởng thành" hay "Truyện tranh dành cho tuổi mới lớn"...
Truyện lậu không ngại ngần với những cảnh "nóng" *
Thực tế không một độc giả nào có thể hiểu nổi hệ thống rating này. Vì thật sự nó không phải là một hệ thống rating, chỉ là những dòng chữ "đóng" vu vơ trên bìa truyện, gáy truyện để cho các cơ sở phát hành truyện lậu có thể tránh được phần nào trách nhiệm với các đầu truyện của mình. Bởi vậy mới có tình huống dở khóc dở cười là mỗi cơ sở một loại "nhãn" khiến cho độc giả hoa cả mắt, chóng cả mặt cũng không thể tìm được đúng truyện theo tuổi của mình.
Không ai biết người đầu tiên "sáng tạo" ra Rating truyện tranh "made-in-Vietnam" là ai? Nhưng phải thừa nhận rằng họ đã thành công khi tạo ra "làn sóng rating" kéo theo cả những nhà xuất bản chính thống nhưng lại hoàn toàn thất bại nếu mục đích là bảo vệ quyền lợi của độc giả.
III. Rating cần thiết hay không?
Bạn chắc chắn sẽ không phải hỏi câu này nếu đang ở một nước có nền truyện tranh phát triển vì đơn giản Rating truyện tranh cũng như Rating tiểu thuyết, phim ảnh... đã trở thành một ràng buộc về pháp lý đối với tất cả các cơ sở phát hành, sản xuất. Và độc giả thông minh thì sẽ chẳng ai lại lựa chọn một sản phẩm không dành cho mình hoặc cho những người xung quanh mình.
Ở Việt Nam chưa tồn tại một hệ thống Rating quy chuẩn cho bất kỳ loại hình nào chứ không phải riêng gì truyện tranh hay hoạt hình. Và hậu quả là độc giả Việt Nam tỏ ra thờ ơ với Rating vì một lý lẽ rất... Việt Nam là lâu nay sống không rating có sao đâu, thêm Rating lại càng thêm lằng nhằng.
Nhưng thực tế là trong bất kỳ cửa hàng cho thuê truyện nào, chỉ với 1 000 VND trong tay, từ cậu bé 6 tuổi tới một phụ nữ trung niên đều có thể thuê bất cứ truyện thuộc bất cứ thể loại gì mà cửa hàng hay cơ sở phát hành hoàn toàn không chịu trách nhiệm nào.
Khoan nhắc tới phần "lợi", hãy đặt vào vị trí của chúng ta, những người chi trả cho loại hình ấn phẩm này, thực tế chúng ta có quyền được lựa chọn và được yêu cầu có Rating cảnh báo nhưng chúng ta đang phải chịu thiệt hại đáng kể khi đánh mất quyền này.
Những bộ truyện được thay tên đổi họ
để tung ra thị trường không kiểm duyệt
Để có được một hệ thống Rating đồng bộ là việc mà chắc chắn mỗi một độc giả như tôi hay bạn đều mong muốn tuy nhiên lại là điều mà tôi và bạn không thể thực hiện được. Trách nhiệm phải thuộc về phía những cơ quan có thẩm quyền. Trong thời gian chờ đợi một hệ thống Rating như thế, bạn cùng tôi hãy tự bảo vệ mình bằng biện pháp hết sức đơn giản sau:
Đừng mua/thuê truyện mà bạn chưa biết nội dung của nó. Nếu bạn là người khá nhạy cảm với vấn đề giới tính, tình dục thì nên lưu ý nội dung bộ truyện mình sắp đọc. Có thể bằng cách hỏi bạn bè hoặc tự mình kiểm chứng bằng việc đọc lướt, bạn đã có thể xác định được phần nào đây có phải truyện dành cho mình hay không.
Ichi cũng xin đưa ra hệ thống Rating truyện của Mỹ để các bạn tham khảo, chúc các bạn trở thành những độc giả thông minh nhé!
Hệ thống Rating truyện tranh của Mỹ
* E – Everyone / A – All Ages: Dành cho tất cả các đối tượng độc giả từ 6 tuổi trở lên. T
* Y – Youth: truyện dành cho lứa tuổi trên 10, có thể có những chi tiết nhạy cảm về giới tính.
* T – Teens: truyện dành cho lứa tuổi trên 13, có thể có những chi tiết nhạy cảm về giới tính và các cảnh bạo lực.
* OT - Older Teens: truyện dành cho lứa tuổi trên 16, truyện có những chi tiết bạo lực đẫm máu và tình dục
* M – Mature: truyện chỉ dành cho lứa tuổi trưởng thành (từ 18 tuổi trở lên). Khi đọc những truyện này bạn phải chuẩn bị sẵn tinh thần với những cảnh bạo lực, tình dục không giấu diếm.
* E – Everyone / A – All Ages: Dành cho tất cả các đối tượng độc giả từ 6 tuổi trở lên. T
* Y – Youth: truyện dành cho lứa tuổi trên 10, có thể có những chi tiết nhạy cảm về giới tính.
* T – Teens: truyện dành cho lứa tuổi trên 13, có thể có những chi tiết nhạy cảm về giới tính và các cảnh bạo lực.
* OT - Older Teens: truyện dành cho lứa tuổi trên 16, truyện có những chi tiết bạo lực đẫm máu và tình dục
* M – Mature: truyện chỉ dành cho lứa tuổi trưởng thành (từ 18 tuổi trở lên). Khi đọc những truyện này bạn phải chuẩn bị sẵn tinh thần với những cảnh bạo lực, tình dục không giấu diếm.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét